Nieuwe normen hypotheekverstrekking

De Autoriteit Financiele Markten (AFM) heeft op 21 april nieuwe normen ter voorkoming van overkreditering

bij hypotheken gepubliceerd. Het nieuwe toetskader is nodig om consumenten beter te beschermen tegen de risico’s van te hoge schulden. Een hypotheek zal in verhouding moeten staan met de aankoopwaarde van de woning. Bovendien komen er minder uitzonderingen op de bestaande inkomensnorm. Het ministerie van Financiën is voornemens het toetskader te verwerken in nieuwe regels die naar verwachting begin 2011 in werking treden.

 
Noodzaak
De AFM deed in 2009 voorstellen om de hypotheekverstrekking aan te passen. Uit onderzoek van de toezichthouder bleek dat de bestaande norm te veel ruimte liet voor te hoge hypotheken. Zo kunnen een aantal huishoudtypes zoveel lenen, dat zij de minimumbehoeften voor levensonderhoud niet meer op konden brengen. Ook is het risico op restschuld te groot omdat leningen vaak hoger zijn dan de aankoopwaarde van de woning. Dit risico loopt op omdat de prijsontwikkeling op de woningmarkt sterk is afgevlakt of zelfs negatief is. En de werkloosheid stijgt.

Ook is er altijd de mogelijkheid om bij uitzondering en goed onderbouwd de norm te overschrijden van wat maximaal geleend mag worden en een consument meer te lenen dan op basis van zijn jaarinkomen kan. Deze mogelijkheid werd bij banken echter te vaak onterecht gebruikt waardoor de bestaande norm in de praktijk leidde tot te ruime hypotheekverstrekking.

Uit nog lopend onderzoek naar hypotheekadviezen van begin 2010 blijkt dat banken al veel minder vaak extra hoge hypotheken verstrekken, mede door de economische omstandigheden en de aandacht die de AFM aan hypotheekverstrekking heeft besteed de afgelopen jaren. Het nieuwe toetskader zorgt ervoor dat de huidige, voorzichtiger praktijk ook op de lange termijn behouden blijft, ook als het economisch beter gaat.

Toezicht
De wet op het financieel toezicht (Wft) schrijft voor dat er geen onverantwoorde kredieten mogen worden verstrekt. Het Ministerie van Financiën zal het toetskader hypothecaire kredietverlening op korte termijn verwerken in een Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB). Ten aanzien van het voorstel om te toetsen op basis van drie huishoudtypen krijgt de sector gelegenheid om met een alternatief voorstel te komen (dat getoetst wordt door de AFM) dat dezelfde doelstelling bereikt in het kader van risicobeperking voor consumenten. Uitgangspunt is dat het nieuwe toetskader in werking zal treden begin 2011.

Banken stallen recordbedrag bij ECB

Banken hebben een recordbedrag ondergebracht bij de Europese Centrale Bank (ECB).

Dat wordt gezien als een teken van afnemend vertrouwen tussen banken onderling.

Commerciële banken in de eurozone plaatsten 350,9 miljard euro bij de ECB tegen een rente van 0,25 procent, aldus de ECB maandag. Kennelijk doen banken dat liever dan hun overtollige kasgeld aan elkaar te lenen tegen een hogere rente.

Schuldencrisis
De schuldencrisis speelt de banken parten. Het vorige recordbedrag van kortlopend deposito’s bij de ECB was vorige week 320 miljard euro. Enkele jaren geleden gaven de banken doorgaans niet meer dan 9 miljard euro in deposito bij de ECB.

Vonnis rechtbank inzake advies en aansprakelijkheid

Op 16 december 2009 heeft de Rechtbank Utrecht vonnis gewezen inzake een advies van een financieel dienstverlener

over een belegging in teakhout. 

De feiten
Eisers in deze zaak waren gehuwd. Hun opleidingen waren LTS en MEAO. Aan een financieel dienstverlener vragen zij advies over de financiële afwikkeling van hun scheiding. De adviseur constateert een grote overwaarde op de woning. Geadviseerd wordt om een tweede hypotheek af te sluiten. Op advies van de adviseur gebruikt eiser 1 de tweede hypotheek om eiser 2 af te kopen en te beleggen in teakhout. Eiser 2 gebruikt de uitkering uit de echtscheiding op advies van de adviseur om in teakhout te beleggen om daarmee extra pensioen op te bouwen. Beide eisers storten € 30.000 euro. De adviseur ontvangt hiervan per storting maar liefst 30% provisie. De aanbieder van het teakhout kan niet aan zijn verplichtingen voldoen en beide eisers zijn hun gedane investering kwijt.

De rechtbank
De rechtbank komt tot het oordeel dat de financieel dienstverlener in deze zaak die een redelijk handelend en redelijk vakbekwaam financieel adviseur diende te betrachten, niet in acht heeft genomen. Tot dit oordeel komt de Rechtbank onder meer op grond van de volgende overwegingen:

  • De financieel dienstverlener wist dat de eisers geen beleggingservaring hadden en op grond van opleiding en werkervaring niet deskundig waren op het terrein van beleggingen;
  • De financieel dienstverlener had zich onvoldoende verdiept in de achtergronden en deskundigheid van de aanbieder van teakhout;
  • De financieel dienstverlener heeft verzuimd om de eisers in duidelijke en niet mis te verstane bewoordingen te informeren over het, aan de overeenkomst verbonden, risico;
  • De financieel dienstverlener heeft in de gesprekken veel nadruk gelegd op het te verwachten rendement.

Op grond van bovenstaande worden de eisers in het gelijk gesteld. Aanbieder en de financieel dienstverlener worden hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de schade. Aangezien de aanbieder niet meer in staat is te betalen komt de rekening terecht bij de financieel adviseur.

Gevolg

De aansprakelijkheid wordt niet gedekt door de beroepsaansprakelijkheidsverzekering van de financieel dienstverlener; Omdat de financieel dienstverlener de schade niet kan, of wil betalen, wordt diens faillissement uitgesproken.

Dit betekent dat de eisers van de rechter gelijk hebben gekregen, maar niet schadeloos kunnen worden gesteld.